Bij de viaducten en de brug is Combinatie A44 komende tijd bezig met verschillende voorbereidingen (zie het interview met omgevingsmanager Rob Gordijn), voordat het ‘echte’ werk kan beginnen. Voor beide werkzaamheden is het noodzakelijk om een aantal bomen te verwijderen. Dat gebeurt zorgvuldig; alleen bomen die echt in de weg staan voor de vervanging van de bouwwerken worden weggehaald. Zo blijven een hoop bomen gespaard, ook als ze binnen het werkterrein staan. En wanneer bomen eenmaal zijn geselecteerd om te verwijderen, neemt Rijkswaterstaat maatregelen om de impact op dieren te beperken.

Maatregelen voor en tijdens het werk
Om de kans op verstoring van mogelijk aanwezige dieren zo klein mogelijk te maken, deed Rijkswaterstaat eerst uitgebreid natuuronderzoek. Daaruit bleek dat er een (kleine) kans bestaat dat in sommige holle bomen bepaalde vleermuizen verblijven: de gewone en ruige dwergvleermuis. Voor beide vleermuizen is de begroeiing tussen de Kaagbrug en de Hoofdvaart een essentiële plek om voedsel te vinden. Daarom wordt een deel van de beplanting daar gespaard.

Sowieso moet een ecoloog, vóór verwijdering van een boom, vaststellen dat de boom op dat moment geen verblijfplaats van vleermuizen of broedplek van vogels is. Is dat wel het geval? Dan wordt de boom pas verwijderd als deze dieren weer zijn vertrokken. Daarom worden bomen zoveel mogelijk verwijderd vóór het vogelbroedseizoen, dat meestal in maart begint.

Alle voorschriften legt de aannemer van tevoren vast in een zogeheten ecologisch werkprotocol. Dat dragen ze bij zich tijdens de werkzaamheden en geeft aan welke maatregelen er genomen moeten worden om mogelijk aanwezige vogels, vleermuizen en andere kleine zoogdieren te ontzien. Zo komen er nestkasten en vleermuiskasten, waarin de dieren ook kunnen verblijven. Verder worden afgezaagde takken in zogeheten takkenrillen op de grond achtergelaten, die als schuilplaats kunnen dienen. De nieuwe viaducten en bruggen krijgen op sommige plekken kieren en een ruwere afwerking, waardoor er verblijfplaatsen voor vleermuizen van te maken zijn. De ecoloog van de aannemer zal, als het nodig is, ter plekke extra uitleg geven aan de uitvoerders. Hij houdt een logboek bij, zodat later is na te gaan welke maatregelen wanneer zijn genomen, bijvoorbeeld welke bomen zijn gespaard.

Herplanten nieuw groen
Als de vervanging van de viaducten en brug eenmaal is afgerond, komen er nieuwe bomen en groen terug. Rijkswaterstaat maakte daarvoor het eerste ontwerp. Dat is bedoeld als voorzet; het uiteindelijke ontwerp wordt nog uitgewerkt in een beplantingsplan. Hierin staat welke bomen en struiken er komen, in welk formaat en of deze gemengd worden aangeplant. 

Erik van Langen, al dertig jaar ecoloog bij Rijkswaterstaat – en óók actief vogelaar – keek mee met het ontwerp, en zag dat het aardig overheen kwam met zijn ideeën: ‘Op sommige plekken staat nu beplanting met dichte begroeiing, zoals tussen de Kaagbrug en de Hoofdvaart. Daar willen we straks gevarieerde begroeiing voor terugbrengen. Zoals mooie heesters langs de randen en in het midden bijvoorbeeld wat opgaande bomen. Met de provincie en gemeente hebben we ook afgesproken dat we daar een soort ecologische zone willen maken. Zo willen we deze plekken er zo natuurlijk mogelijk uit laten zien. Niet heel strak, maar meer landelijk afwerken. Ook komen er faunapassages, in combinatie met wildraster, zodat dieren de snelweg, en de ringvaart, makkelijker kunnen passeren.’

Uiteindelijk zal de aannemer meer groen herplanten dan dat er wordt verwijderd, weet Erik. ‘Het wordt vaak mooier dan hoe het eerst was. En doordat de herplant vrij omvangrijk is heeft dit een positieve invloed op de aanwezigheid van plaatselijke diersoorten. Dat prijst mij gelukkig!’

Waar verwijderen we bomen? 

Bij het Lisserwegviaduct maken we ruimte voor een tijdelijke weg die het verkeer van de A44 straks aan de noordkant langs het viaduct leidt. Ook bij de op- en afritt en verdwijnen een aantal bomen verdwijnen, de meeste na de zomer van 2025.

De nieuwe Kaagbrug komt direct ten zuiden van de oude brug te liggen; hiernaartoe zullen we dus ook een nieuw stuk weg aanleggen. Voor grondonderzoek verwijderen we vanaf 24 februari bomen en ander groen, over een strook van ongeveer 1 kilometer lang en 5 meter breed tussen de Kaagbrug en de Hoofdvaart. Aan de Zuid-Hollandse kant van de Kaagbrug verwijderen we ook een aantal bomen voor onderzoek en voor het verleggen van kabels en leidingen. Na de zomer halen we meer bomen weg om ruimte te maken voor de aanleg van de nieuwe weg.

Digitale nieuwsbrief
Wilt u op de hoogte blijven? Meld u dan aan voor de digitale nieuwsbrief van Project A44.